GiadinhNet - Để giữ gìn ngôi từ đường của gia tộc mãi mãi, nguyên đơn khởi kiện ra Tòa án vì người quản lý di sản phân chia đất cho con rồi rao bán đất... Sau 8 năm, vụ kiện trở lại ban đầu, bản án phúc thẩm số của TANDCC tại Đà Nẵng bác đơn của nguyên đơn.
Thửa đất có từ đường
Cụ Nguyễn Mô (mất năm 1993) và cụ Bùi Thị Chảnh (mất năm 1973) có 6 người con gồm: Ông Nguyễn Hai, ông Nguyễn Ba, bà Nguyễn Thị Tư, ông Nguyễn Văn Xít, bà Nguyễn Thị Bảy và bà Nguyễn Thị Lui.
Vợ chồng cụ Mô để lại khối di sản gồm: một thửa đất diện tích khoảng 3000m2 trên đất có nhà từ đường, đất mộ của dòng họ diện tích khoảng 250m2, còn lại là đất vườn tại tổ 7 Xuân Lạc 2, xã Vĩnh Ngọc, TP Nha Trang và 1 thửa đất màu (liền kề) diện tích khoảng 1.500m2.
Năm 2003, ông Hai bị bệnh, anh em thống nhất phân chia thửa đất màu, cho ông Hai 500m2 để bán lấy tiền chữa bệnh, phần còn lại 1000m2 chia cho 5 anh chị em, mỗi người 200m2. Đối với thửa đất ở và đất vườn trên đất có từ đường, vợ chồng ông Hai và bà Cân tiếp tục quản lý, thờ cúng tổ tiên.
Năm 2004, vợ chồng ông Hai, bà Cân làm thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với thửa đất di sản. Ngày 10/9/2004, UBND TP Nha Trang đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 01674/QSDĐ/VN-NT cho vợ chồng ông Hai theo đơn đề nghị.
Năm 2006, ông Hai chết. Năm 2007, bà Cân đã chuyển một phần quyền sử dụng nhà, đất từ đường cho con trai trưởng và một phần diện tích đất phân chia đất cho các con khác. UBND TP Nha Trang đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho vợ chồng ông Nguyễn Ninh ( con trai ông Hai, bà Cân) theo đơn đề nghị. Bà Cân còn treo bảng bán 300m2 đất từ đường.
Như vậy, vợ chồng ông Hai bị cho là đã vi phạm nghĩa vụ của người quản lý di sản, đã tự ý định đoạt tài sản khi không có sự đồng ý của các đồng sở hữu.
Ông Nguyễn Văn Xít và các chị, em tại nhà từ đường
Vụ kiện bất đắc dĩ
Từ đường của gia đình ông Xít có từ lâu đời, tổ tiên xưa được vua Tự Đức thăng chức đội trưởng, có sắc phong, nên con cháu muốn gìn giữ từ đường cho muôn đời. Do đó, thấy thửa đất từ đường bị xẻ bán cho người khác, anh em ông Xít khởi kiện ra TAND tỉnh Khánh Hòa yêu cầu chia di sản thừa kế.
Bản án dân sự sơ thẩm số 15/2010/DS-ST ngày 27/8/2010 của TAND tỉnh Khánh Hòa và Bản án dân sự phúc thẩm số 47/2011/DSPT ngày 26/4/2011 của Tòa phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Xít, chia di sản thừa kế của cụ Mô và cụ Chảnh theo quy định của pháp luật.
Sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, ông Xít và chị em đã tu bổ từ đường khang trang với số tiền đầu tư 1,5 tỷ đồng.
Nhưng do có khiếu nại, Chánh án TANDTC ra Quyết định kháng nghị và Quyết định Giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán TANDTC đã hủy hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm, giao hồ sơ về TAND tỉnh Khánh Hòa thụ lý giải quyết lại.
Ngày 8/9/2017, TAND tỉnh Khánh Hòa ra Bản án số 22/2017/DS-ST tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Xít, phân chia di sản cho ông Ba, ông Xít, bà Lui, bà Tư, bà Bảy, sau khi trừ 250 m2 đất mộ, mỗi người hưởng kỷ phần ngang nhau là 260,7 m2. Các đồng thừa kế của ông Hai, gồm bà Cân và 5 người con mỗi người 260,7 m2...
Như vậy, ông Xít và bốn anh chị em nhận tổng cộng 1300 m2, còn các con ông Hai nhận 1560 m2. Ông Xít và anh em nhận 1300m2 trên đó có từ đường làm tài sản chung không phân chia để thờ cúng tổ tiên.
Như vậy, phần di sản của ông Hai nhận được lớn gấp 6 lần so với các em.
Do bị đơn kháng cáo nên ngày 18/5/2018, TANDCC tại Đà Nẵng xét xử và ra Bản án số 61/2018/DSPT, bác toàn bộ kháng cáo của nguyên đơn Nguyễn Văn Xít, buộc ông Xít và những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là bà Tư, bà Lui, bà Bảy phải trả lại cho những người thừa kế quyền, nghĩa vụ tố tụng của bà Phan Thị Cân những hiện vật, tiền đã nhận theo quyết định của bản án sơ thẩm.
Căn cứ chủ yếu để bác yêu cầu khởi kiện là Tòa án chấp nhận ý kiến phía bị đơn cho rằng ông Nguyễn Văn Xít đã được chia 3000 m2, ông Nguyễn Hai được chia 3500 m2. Như vậy, thửa đất 3000 m2 có nhà từ đường thuộc về gia đình ông Nguyễn Hai.
Từ đường của gia đình ông Xít có từ lâu đời, tổ tiên xưa được vua Tự Đức thăng chức đội trưởng, có sắc phong, nên con cháu muốn gìn giữ từ đường cho muôn đời.
Nguyên đơn bức xúc vì bị bác quyền
Di sản của cụ Mô, cụ Chảnh để lại được tất cả các bên thừa nhận trong quá trình tố tụng từ năm 2010 đến nay là 3000 m2 đất trên đó có từ đường và khu đất vườn. Nhận định của Quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng Thẩm phán TANDTC cũng nêu rõ là “Các đương sự đều thừa nhận di sản hai cụ còn lại là căn nhà từ đường trên thửa đất 722 tờ bản đồ số 7 và đất mộ thửa 1087 tờ bản đồ số 7” và “xác định toàn bộ hai thửa đất là di sản thừa kế của hai cụ”.
Tuy nhiên, bản án phúc thẩm lần ha của TANDCC tại Đà Nẵng lại công nhận ý kiến của bị đơn, cho rằng thửa đất gia đình ông Xít đang sinh sống rộng 3000 m2 cũng là đất di sản, để đối trừ với thửa đất ông Hai quản lý.
Trong khi đó, ông Xít đã cung cấp giấy tờ chứng minh gia đình ông tách hộ sang thửa đất hiện nay từ năm 1978, mãi đến năm 1993 cụ Mô mới mất, do đó đất của ông Xít không phải di sản của cha mẹ để lại. Về nguồn gốc, 3000 m2 đất của ông Xít có khoảng 1000 m2 do bà tổ cô không có con để lại cho ông Xít và 2000 m2 do HTX cấp.
Điều khiến nguyên đơn không thỏa mãn là TANDCC tại Đà Nẵng lấy lý do ông Xít đã được 3000m2 di sản nên không được chia đất thừa kế thửa đất có từ đường nữa, nhưng với bà Tư, bà Lui, bà Bảy thì lý do nào để bác quyền thừa kế của họ?
Bản án cũng quyết định bị đơn trả lại tiền xây dựng cho bên ông Xít chỉ có 408 triệu đồng, trong khi thực tế là 1,5 tỷ đồng, có hợp đồng xây dựng rõ ràng.
Nhìn lại vụ tranh chấp, theo nguyên đơn, mấu chốt vấn đề là ông Hai, bà Cân chỉ là người quản lý di sản, không có quyền định đoạt nhưng đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2004. Việc này nguyên đơn cho là không đúng luật.
Tương tự như vậy, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho vợ chồng ông Nguyễn Ninh, con bà Cân cũng được cho là không đúng pháp luật, vì bà Cân không có quyền định đoạt di sản được giao quản lý.
Nhưng sau đó, bản án số 61/2018/DSPT của TANDCC tại Đà Nẵng đã bác yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Văn Xít. Nguyên đơn cho là đã bị tước quyền thừa kế di sản của ông Xít, cũng như bà Tư, bà Lui, bà Bảy.
Nguyện vọng của chị em ông Nguyễn Văn Xít là bảo tồn, gìn giữ từ đường, trong khi họ đã đều 70- 80 tuổi, vì thế còn rất gian nan.
Trương Công Hòa
Bài viết thuộc chuyên mục Pháp luật
Báo Gia đình và Xã hội cập nhật tin tức trong ngày liên tục, mới nhất
Tags
pháp luậttranh chấp từ đường
0
